Konfüçyüs'ün Öğrencisi Zigong'un Hikayeleri (1. Bölüm)

(Minghui.org) Antik Çin'de insanlar okula gittiklerinde öğretmenlerine derin saygı duyarlardı. Çünkü bir insanın, kendisini geliştirmek istiyorsa, öğrenme sürecine samimi bir yürekle yaklaşması gerektiğine inanıyorlardı. Eski bir Çin atasözüne göre, "Bir günlük öğretmen, ömür boyu bir babadır"; bu, öğrencilerin öğretmenlerine duydukları saygının bir kanıtıdır.

Konfüçyüs'ün öğrencilerinden biri olan Zigong bunun bir örneğidir. Öğretmenine duyduğu saygı ve sadakatin yanı sıra doğru değerleri desteklemesi, ona Çin tarihinde önemli bir yer kazandırdı.

Öğretmenine Saygı Duymak

Duanmu soyadıyla anılan Zigong (MÖ 520 – MÖ 456), Konfüçyüs'ün en başarılı öğrencilerinden biriydi. Konfüçyüs'ün en sevdiği öğrencisi olmasa da en çok o Konfüçyüs'e saygı duyuyordu.

Zigong, İlkbahar sonu ve Sonbahar Dönemi'nde Wei eyaletinde doğdu. 17 yaşında Konfüçyüs'ün öğrencisi oldu. Öğretmeninden yaklaşık 31 yaş küçüktü.

Zigong, aile işini 20'li yaşlarında devraldı ve daha sonra hem Lu hem de Wei eyaletlerinde başbakan olarak görev yaptı. Tüm rolleri boyunca çok güzel konuşuyordu, yetenekliydi ve işleri idare etme konusunda bilgiliydi. Konfüçyüs bile bir zamanlar onu büyük sorumlulukların üstesinden gelebilecek olağanüstü yetenekli bir adam olarak tanımlamıştı.

Konfüçyüs, 50 yaşlarındayken resmi görevinden ve Lu eyaletinden ayrıldı. Emekliliğini takip eden 14 yıl içinde öğretilerini öğretmek için Wei, Chen, Song, Cao, Zheng, Cai ve Chu dahil olmak üzere çeşitli eyaletlere gitti ve Zigong, Konfüçyüs'ün misafirliği boyunca okullar kurabilmesi için ona sponsor oldu. Tarihsel Kayıtlarda Sima Qian, Zigong'un Konfüçyüs'ün 70'ten fazla başarılı öğrencisi arasında en zengini olduğundan bahsetmişti.

İnsanların her zaman yatırımlarının getirisini en üst düzeye çıkarmaya çalıştığı günümüz toplumunda gördüğümüzden farklı olarak Zigong, öğretmeni Konfüçyüs'e tamamen ona olan saygısından ve toplumu daha iyi hale getirecek ilkeleri yayma konusundaki kararlılığından dolayı sponsor oldu.

Zigong çok zekiydi ve Konfüçyüs bile sık sık Zigong'un ondan daha akıllı olduğunu söylerdi. Bazıları Zigong'un Konfüçyüs'ten daha değerli olduğunu iddia etti.

Qi Dükü Jing bir keresinde Zigong'a Konfüçyüs'ün erdem ve yeteneklerini sormuştu. Zigong, "Konfüçyüs sadece erdemli bir adam değil, bir bilgedir" dedi.

"O ne bakımdan bir bilge?" diye sordu Dük.

"Bilmiyorum" diye yanıtladı Zigong, bu da Dük'ü gerçekten şaşırttı.

Zigong devam etti: "Hayatım boyunca gökyüzü başımın üzerindeydi, ama yüksekliğini bilmiyorum; yeryüzü ise ayaklarımın altında ama derinliğini bilmiyorum. Konfüçyüs'e hizmet ettiğimde, testisiyle nehre giden susamış bir adam gibiyim, orada nehrin derinliğini hiç bilmeden susuzluğumu gideriyorum."

Dük Jing, Zigong'un öğretmeni hakkında söylediklerini duyduktan sonra duyguyla iç çekti. Zigong, Konfüçyüs'ün kutsallığını cennete ve yeryüzüne, nehirlere ve denizlere benzeterek Zigong'un sahip olduğu tüm bilgiye rağmen okyanusta sadece bir damla olduğunu ima etti.

Lu eyaletinde Sima olarak görev yapan Shusun Wushu bir defasında mahkeme yetkililerine şöyle demişti: "Zigong, Konfüçyüs'ten daha bilgilidir."

Yoruma kulak misafiri olan yetkili Zifu Jingbo, Zigong'a bundan bahsetti. Zigong'un cevabı ise bir kez daha öğretmenine olan saygısını gösterdi.

"Evimin etrafındaki duvar sadece omuz hizamda olduğundan herkes içeride ne olduğunu görebilir, öğretmenimin evinin etrafındaki duvar ise onlarca metre yükseklikte. Kapıyı bulamayanlar, içerideki ata tapınağının ihtişamını mutlaka göremeyeceklerdir.”

Daha sonra Shusun Wushu, Konfüçyüs'ü yeniden itibarsızlaştırmaya çalıştığında Zigong ona çok ciddi bir ses tonuyla şöyle dedi: “Bunu yapma, çünkü kimse bunu yapmayı başaramaz. Diğer insanların erdemi aşılabilecek küçük bir tepe gibidir, ancak Konfüçyüs'ün parlaklığı güneş ve ayınki gibidir. İnsan onu nasıl aşabilir?”

Konfüçyüs'ün vefatından sonra, altı yıl boyunca yas tutan Zigong dışında tüm öğrencileri üç yıllık bir yas dönemi geçirdiler.

İş Yaparken Tao'yu Uygulamak

Antik Çin'de ahlak, kârdan daha değerliydi. Konfüçyüs bir keresinde şöyle dedi: "Üstün insanın aklı doğrulukla konuşur; Kötü insanın aklı ise kazanca aşinadır." O, öğretilerinde nadiren "kazanç"tan bahsederdi. Yine de, takipçileri arasında işadamlarının atalarından biri vardı ve bu kişi Zigong'dan başkası değildi.

İlkbahar ve Sonbahar döneminde nasıl sayılı zengin ve güçlü tüccarlardan biri oldu? Peki servetinin birikimi Konfüçyüsçülükle nasıl bağlantılıydı?

Zigong, Cao ve Lu eyaletleri arasında iş yapıyordu ve bundan bir servet kazanıyordu. Konfüçyüs'ün öğrencileri arasında en zengini olarak biliniyordu. Daha sonraki nesiller sık sık Zigong'un basiretli bir iş adamının dürüstlük ve güvenilirlik duygusu için çıtayı nasıl belirlediğine değinen "Duanmu'nun mirasından" söz ediyordu.

Sima Qian'ın Tarihi Kayıtlarına göre, Zigong bir zamanlar çeşitli devletlerin hükümdarlarıyla buluşmak için altın ve hazine yüklü yüz arabadan oluşan bir filoya liderlik etti. Gittiği her yerde büyük bir nezaket ve saygıyla karşılandı. Gerçekten çok büyük bir servete sahip bir adamdı.

Zigong'un başarılarının sırlarından birinin "başkalarının bıraktıklarını alması ve başkalarının aldığını terk etmesi" olduğu söyleniyor.

İlkbahar ve Sonbahar döneminden eski bir askeri stratejist, politikacı ve iş adamı olan Fan Li (MÖ 536 - MÖ 448) da benzer bir düşünce dizisini takip etti. O, kuraklıkta tekne alınması gerektiğini, sel baskınlarında ise vagon alınması gerektiğini söyledi. Bu içgörüyle o kadar başarılı oldu ki, insanlar ölümünden sonra ona "Zenginlik Tanrısı" olarak taptılar.

Sima Qian'ın Tarihsel Kayıtları, Zigong'un Cao ve Lu arasında iş yaparak nasıl para kazandığını doğruluyor. Ayrıca iş yapmak için sık sık eyaletler arasında seyahat ettiği ve yorulmadan çalıştığı da belirtiliyor. Müşterilerine samimiyet ve güvenle davrandı, her zaman sözünde doğru, eyleminde kararlı olmasına özen gösterdi. Davranış tarzı ona çok iyi bir itibar kazandırdı ve işi kısa sürede büyüdü. Sima Qian'a göre, eski Konfüçyüsçü tüccarlar arasında Fan Li en yeteneklisiydi ve Zigong hemen hemen ikinci sıradaydı.

Kibirli Olmadan Zengin Olmak

Antik Çin'de bir kişi zengin olduğunda ne olur? Bu, kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Bazıları iyi atların ve abartılı arabaların peşinde koşarken, diğerleri içki ve ziyafetlere düşkündü, bazıları ise çevrelerini çok sayıda cariyeyle çevreledi. Ayrıca kendilerini diğerlerinden üstün görebilir, siyasi ipleri elinde tutmak için iktidardakilerin gözüne girebilir veya yalanlarla halkı kandırabilirler. Bu tür insanlar çoğu zaman perişan oldular.

Batı Jin hanedanlığında (265 – 317) Shi Chong adında zengin bir adam vardı. Evinde sayısız hizmetçi vardı ve evi zengin bir saray gibi döşenmişti. Ancak 52 yaşında trajik bir şekilde öldü ve aile üyelerinden 15'i de idam edildi; zengin ama zalim biri için trajik bir son.

Buna karşılık, Zigong her zaman Konfüçyüs'ün öğretilerini aklında tuttu ve "kibarlılık, nezaket, iyi kalplilik, tutumluluk ve yüce gönüllülük" gibi geleneksel erdemlerle hareket etti. Konfüçyüs'ün öğretilerini hayata geçirerek, sadık ve güvenilir olarak iş hayatında başarılı oldu. Doğruluk ve ölçülülükle kâr elde etti ve kimseyi aldatmadı. Zengin olduktan sonra asla kötü davranmamış, daima topluma fayda sağlamaya ve fakirlere yardım etmeye çalışmıştır.

Lüshi Chunqiu'da -ya da Usta Lü'nün İlkbahar ve Sonbahar Yıllıkları'nda- Zigong'un bir köleyi kurtarmasıyla ilgili bir hikaye vardır. O dönemde Lu eyaletindeki bir düzenlemeye göre, Lu'lu bir yerli başka bir eyalette köle olursa, onu kurtaran herkese devlet hazinesinden tazminat ödenebiliyordu.

Bir keresinde Zigong, Lu'dan başka yerde köleleştirilmiş bir adamı kurtardı. Zigong, ahlak ve adalet temelinde hareket ettiğine inandığı için tazminatı reddetti. Böyle bir eylemin tazmin edilmesine gerek olmadığını söyledi.

Tabii ki Zigong'un iyi tavrı doğuştan gelen bir şey değildi. Bunun yerine, günlük yaşamda sürekli kendisini geliştirmesinin bir sonucuydu.

Tarihsel Kayıtlara göre Zigong, bir gün uzun bir ata binerken ve lüks kıyafetler giyerken, arabası için çok dar olan bir sokağın girişinde mahsur kaldı.

Tam o sırada eski sınıf arkadaşı Yuan Xian'ın paçavralar içinde olduğunu ve baston yardımıyla topalladığını gördü. Zigong gülmeden edemedi. "Görüşmeyeli uzun zaman oldu eski dostum" dedi. "Bu kadar utanç verici bir duruma düşmeyi nasıl başardın?"

Yuan Xian onurlu bir şekilde şunları söyledi: "Paranın olmamasının yalnızca kişinin ceplerini boşalttığını duydum, ancak doğru yolu takip edememek gerçekten utanç verici olan şeydir! Şu anda sadece biraz fakirim, o halde nasıl utanç verici bir durumda olduğumu söylersin?”

Bunu duyunca Zigong gerçekten kendinden utandı.

(Devam edecek)