Geleneksel Çin Kültürü: Nezaket (Bölüm 1)

(Minghui.org) Zhou Gong, Zhou Hanedanlığı'nın başlarında ünlü bir bilgeydi. Bir gün oğlu Boqin onu ziyarete gitti.

Boqin'i şaşırtacak şekilde Zhou Gong ona bir kez vurdu.

Başka bir gün Boqin tekrar babasının yanına gitti ama aynı yanıtla karşılaştı. Bu üçüncü kez daha oldu. Şaşkın olan Boqin, durumu hakkında başka bir bilge olan Shangzi'ye danıştı.

Boqin babasını bir sonraki ziyaretinde, saygı göstergesi olarak hemen dizlerinin üzerine çöktü - ki bunu üç kez yapmayı ihmal etmişti. Zhou Gong memnun oldu ve anlayışlı bir adamdan tavsiye aldığı için Boqin'i övdü.

Nezaket ve Toplum

Eski insanlar için nezaket neden bu kadar önemliydi?

Konfüçyüs bir keresinde şöyle demişti: “Nezaket geleneği atalara tanrısal bir şekilde bahşedilmiştir. Topluma düzen getirmek için cennetin kanununu ortaya koyar. Onu kaybedenler geleceklerini kaybederler, onu koruyanlar ise başarılı olurlar.”

Shi Jing veya Şarkılar Kitabı, klasik Çin şiirlerinden oluşan bir koleksiyondu. Şiirlerden birinde şu ifadeler yer alıyor:

“Bir farenin bedeninde bile düzen bulunur, peki bir insan nasıl düzensiz bir şekilde yaşayabilir? Eğer bir insan nezaket göstermezse, kendi sonunu hazırlar.”

Aslında bu modeli tarih boyunca gözlemledik. İnsanlar toplumda iyi kalpli olduklarında, bu genellikle barış dönemleriyle ilişkilidir; İnsanlar birbirlerine kaba davrandıklarında toplum genellikle aşağı doğru bir gidişat içinde olur.

Çünkü nezaket aynı zamanda bir toplumun ahlaki karakteriyle de yakından ilgilidir. Kibar bir toplum, insanların toplumsal rolleri ve görevleri uğruna kendi kişisel çıkarlarını bir kenara koymaya istekli olduklarını gösterir. Bu sorumluluk duygusu güvenlik, istikrar ve refahın yolunu açar. Tersine, kaba bir toplum, insanların başkalarına saygı duymadığı ve yalnızca kendi çıkarlarıyla ilgilendiği, daha sonra kanunsuzluğa, kaosa ve ahlaksızlığa yol açan bir toplum anlamına gelir.

Geleneksel Çin kültüründe her tür sosyal ilişki için nezaket kuralları açıkça tanımlanmıştı. Anne-babalar çocuklarına nezaketle davranırken, çocuklar da anne babalarına karşı evlatlık saygısı gösterirlerdi. Büyük kardeşler küçüklere değer verip onları korurken, küçük kardeşler büyüklerin yanında alçakgönüllü davranırlardı. Bir koca sadıktı, bir kadın ise uysaldı. Yaşlılar gençlerle ilgileniyordu; gençler yaşlılara saygı duyuyordu. Ve son olarak, bir imparator yardımsever olmalı, tebaası ise sadık olmalıdır.

Bilgeliğe Sahip Bir Akıl Hocası

Zhou Dükü olarak da bilinen Zhou Gong, Zhou Kralı Wen'in dördüncü oğluydu. Ağabeyi Kral Wu'nun Zhou Hanedanlığı'nı kurmasına yardım etti. Zhou Ayinlerini ve klasik Çin müziğini kurdu ve Konfüçyüsçülüğün kurucularından biri olarak kabul edildi.

Ayrıca Zhou Gong, Kral Wu'nun oğlu olan yeğeni Kral Cheng'i ve kendi oğlu Boqin'i eğitmek için de öğretiler yazdı. Hem Kral Cheng hem de Boqin sonraki nesiller tarafından saygıyla karşılandı. Han Hanedanlığı'nın son döneminin hükümdarı Cao Cao da Zhou Gong'un insanlara nasıl saygı duyduğuna ve onların güvenini kazandığına hayran kaldı.

Kral Cheng İçin Uyarılar'da Zhou Gong, bir ülkeyi yönetmekten bir kişinin karakterine kadar hayatın her alanında erdemin önemini vurguladı. Aşağıdakiler Zhou Gong'un yazılarında belgelenen bir anekdottur.

Bir zamanlar Kral Cheng gençken küçük kardeşiyle birlikte bir ağacın altında duruyordu. Elinde bir yaprak tutarak kardeşine uzattı ve "Sana bir unvan veriyorum" dedi.

Zhou Gong genç kralı selamladı.

"Majestelerinin kardeşinize bir unvan vermesi harika."

"Ama sadece şaka yapıyordum" diye yanıtladı Kral Cheng.

“Kötü davranışlar bir krala ait değildir. Söylediği her kelimeyi ciddi olarak kullanıyor” dedi Zhou Gong.

Kral Cheng böylece kardeşine marki unvanını verdi. Kral Cheng ve oğlu Kral Kang, Zhou Gong'un tutarlı rehberliğiyle, Zhou Hanedanlığı'nın Cheng ve Kang Yönetimi olarak adlandırılan altın çağını başlattılar.

Zhou Gong'un oğlu Boqin için yazdıkları, Kral Cheng'in Boqin'e yaklaşık 500 yıl sonra Konfüçyüs'ün doğum yeri olacak Lu topraklarında valilik vermesinden sonra yazıldı. Boqin Lu'ya gitmeden önce Zhou Gong şunu yazdı:

“Lütfen sadece Lu'nun başı olduğunuz için kibirli veya küçümseyici olmayın. Kral Wen'in oğlu, Kral Wu'nun kardeşi, Kral Cheng'in amcası ve Zhou'nun başbakanı olarak zaten yüksek bir mevkie sahiptim. Ancak zaman zaman duş alırken üç kez durmam veya bir öğün sırasında üç kez ara vermem gerekti, çünkü ilgisizliğim yüzünden büyük insanları kaybettiğim zamanları düşünüyordum.”

"Duyduğuma göre, hem erdemli hem de iyi kapli olanlar refahla kutsanacaktır; geniş topraklara ve çalışkan ruhlara sahip olanlar güvende kalacaktır; yüksek rütbeye sahip olup mütevazı olanlar unvanlarını koruyacaktır; halk ve güçlü ordular tarafından desteklenenler kazanacaktır; zeki olup da sade görünenler bilgedir; içgörü ve bilgiye sahip olup hâlâ az bildiklerini düşünenler gerçekten bilgedir. Bu niteliklerin altısı da alçakgönüllülükle ilgilidir. Bir kralın karalara ve denizlere yayılan zenginliği bile tevazudan kaynaklanır.”

“Tevazu olmazsa insan bir milleti, hatta kendi hayatını kaybeder. Xia Hanedanlığı'nın son kralı Jie ve Shang Hanedanlığı'nın son kralı Zhou buna örnektir."

Boqin, babasının tavsiyesini ciddiye aldı ve sonunda Lu topraklarında müreffeh ve saygılı bir toplum kurdu.

(Devam edecek)